brightness_1 ኑዛዜን መጻፍ ነቢያዊ ፈለግ ነው

ማንኛውም ሙስሊም በሕመም ላይ ሳለም ሆነ በጤንነት ላይ እያለ ኑዛዜውን መጸፉ ነቢያዊ ፈለግ ነው፡፡ የአላህ መልእክተኛ -የአላህ እዝነትና ሰላምታ በእሳቸው ላይ ይሁን-፣ “ማንኛውምኑዛዜ ሊያደርገው የሚፈልገው አንዳች ነገር ኖሮት በእሱ ዘንድ ኑዛዜው ተጽፎ ካልሆነ በስተቀር ሁለት ሌሊቶችን ማሳደር የሙስሊም መብት አይደለም፡፡” ብለዋል፡፡ ቡኻሪ በሐዲሥ ዘገባ ቁጥር (2783)፣ ሙስሊም በቁጥር (1626) ላይ ከኢብን ዑመር -አላህ መልካም ሥራዎቻቸውን ይውደድላቸው- ዘግበውታል፡፡ በዚህ ሐዲሥ ውስጥ ሁለት ሌሊቶችን መጥቀሳቸው ጊዜውን ለመገደብ ሳይሆን፣ የተፈለገው ሃሳብ ኑዛዜው ሳይጻፍ ጥቂት ቀናት እንዳያልፉት ነው፡፡ ምክንያቱም ይህ ሰው መቼ ይሙት ስለማይታወቅ ነው፡፡ ይህ ሁሉም ሊተገብረው የሚገባ ነቢያዊ ፈለግ ነው፡፡ 

እንደዘካት፣ ሐጅና ማካካሻ ዓይነት  በእሱ ላይ ያሉ የአላህ ሐቆችን ወይም እንደእዳና አደራን መመለስ ዓይነት በእሱላ ላይ ያሉ የሰው ልጅ ሐቆች ካሉ እንዲፈጸምለት ኑዛዜ መተው ነቢያዊ ፈለግ ሳይሆን ግዴታ ነው፡፡ ምክንያቱም ይህ ሁኔታ ግዴታ የሆኑ ሐቆችን ከመወጣት ጋር የተያያዘ በመሆኑ ነው፡፡ ዋና መሰረታዊ መመሪያ ቃሉ ደግሞ [ግዴታ የሆነ ተግባር ከእሱ በስተቀር  የማይሟላ ከሆነ ይህ ሁኔታ በራሱ ግዴታ ነው፡፡] የሚለው ነው፡፡

brightness_1 በግብይት ላይ ልስላሴንና መልካምነት መላበስ

ይህም በግብይት ወቅት ሻጭም ሆነ ገዥ መልካምነትንና ልስላሴን መላበስ ይኖርባቸዋል፡፡ ዋጋ በመስማማት ላይ  አንዱ በሌላው ላይ መበርታትና  መከራከር  የለበትም፡፡ ይልቁንም መልካም መሆን አለባቸው፡፡

ለዚህ ማስረጃው፡-

ጃቢር ኢብን ዐብዱላህ -አላህ መልካም ሥራዎቻቸውን ይውደድላቸው- እንዳስተላለፉት የአላህ መልእክተኛ -የአላህ እዝነትና ሰላምታ በእሳቸው ላይ ይሁን-፣ “ሲሸጥ፣ ሲገዛና ሲድዳኝ መልካም የሆነን ሰው አላህ አዘነለት፡፡” ብለዋል፡፡ ሐዲሡን ቡኻሪ በሐዲሥ ዘገባ ቁጥር (2076) ላይ ዘግበውታል፡፡

የራሱን ሐቅ ሲጠይቅ እንደዚሁ ነው፡፡ የራስን መብት ከሌላው ሲጠይቁ ገር በሆነ ሁኔታና በለሰለሰ አኳኋን ማድረጉ ከነቢያዊ ፈለጎች መካከል ነው፡፡ ምንክያቱም ነቢዩ -የአላህ እዝነትና ሰላምታ በእሳቸው ላይ ይሁን-፣ ‹‹ሲድዳኝም›› ብለዋልና ነው፡፡

brightness_1 መፋቂያ

መፋቂያ በጊዜ ካልተገደበና በማንኛውም ጊዜ ሊተገበሩ ከሚችሉ ነቢያዊ ፈለጎች መካከል አንዱ ነው፡፡ ነቢዩ -የአላህ እዝነትና ሰላምታ በእሳቸው ላይ ይሁን-፣ “በመፋቂያ ላይ አበዛሁባችሁ፡፡” እስከሚሉ ድረስ በእሱ ላይ በብዛት ያነሳሱ ነበር፡፡ ሐዲሡን ቡኻሪ በሐዲሥ ቁጥር (888) ከአነስ -አላህ መልካም ሥራዎቻቸውን ይውደድላቸው- ዘግበውታል፡፡ ነቢዩ -የአላህ እዝነትና ሰላምታ በእሳቸው ላይ ይሁን- “መፋቂያ ለአፍ ንጽሕናን  መጠበቂያ ለጌታ ማስደሰቻ ነው፡፡” ብለዋል፡፡ ሐዲሡን አን-ነሳኢይ በሐዲሥ ዘገባ ቁጥር (5) ከዓኢሻህ -አላህ መልካም ሥራዎቻችሁን ይውደድላቸው- የዘገቡት ሲሆን አል-አልባኒይም የሐዲሡን ትክክለኛነት አረጋግጠዋል፡፡ አል-ኢርዋእ ቅጽ ፡ 1 ገጽ ፡ 105፡፡   

የመፋቂያ ነቢያዊ ፈለግነት የሚበረታው ከዚህ በላይ በሳለፍናቸውና ሌሊት እንደመነሳት፣ ዉዱእ በሚደረግበት ወቅት፣ በእያንዳንዱ ሰላት ወቅትና ወደቤት በሚገባበት ወቅት በመሳሰሉት በቀንና በምሽት በሚደጋገሙ ሥፍራዎች ላይ ነው፡፡ -አላህ ይበልጥ ዐዋቂ ነው-፡፡

brightness_1 ለእያንዳንዱ ሰላት ዉዱእን ማደስ

አንድ ሙስሊም ከእያንዳንዱ ሰላት ዉዱእ ማድረጉ ነቢያ ፈለጎችን እንደመከተል ይቆጠርለታል፡፡ ለምሳሌ ለመግሪብ ሰላት ዉዱእ ካደረገና በዚሁ ወዱእ የመግሪብ ሰላት ከሰገደ በኋላ ዉዱእ ያለው ቢሆንም የዒሻእ ሰላት ከደረሰ ዉዱእ ማድረጉ ነቢያዊ ፈለግን እንደመተግበር ይታሰብለታል፡፡ ነቢያዊ ፈለጉ ለእያንዳንዱ ሰላት አዲስ ዉዱእ ማድረጉ ነው፡፡

ለዚህ  ማስረጃው፡-

ቡኻሪ እንደዘጉት፣ ‹‹ነቢዩ -የአላህ እዝነትና ሰላምታ በእሳቸው ላይ ይሁን- በእያንዳንዱ ሰላት ዉዱእ ያደርጉ ነበር፡፡›› ብለዋል፡፡ ሐዲሡን ቡኻሪ በቁጥር (214) ዘግበውታል፡፡

እንደዚሁም ማንኛውም ሙስሊም ቀኑን ሙሉ ንጹሕ መሆኑ ከነቢያዊ ፈለጎች መካከል አንዱ ነው፡፡ ሠውባን -አላህ መልካም ሥራዎቻቸው ይውደድላቸው- እንዳስተላለፉት ነቢዩ -የአላህ እዝነትና ሰላምታ በእሳቸው ላይ ይሁን-፣ “ሙእሚን ካልሆነ በስተቀር ንጽሕናን አይጠብቅም፡፡” ብለዋል፡፡ ሐዲሡን አሕመድ በቁጥር (22434)፣ ኢብን ማጀህ በቁጥር (277)፣ አድ-ዳረሚይ በቁጥር 655) የዘገቡት ሲሆን አል-አልባኒይ ትክክለኛነቱን አረጋግጠዋል፡፡ ሰሒሑ-ልጃሚዕ ቅጽ ፡ 1 ገጽ ፡ 225፡፡