brightness_1 Çocuklara Selam Vermek Sünnettendir:

Enes b. Malik radıyallahu anh’ın rivayet ettiği hadise göre o, Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem ile beraber yürüyordu. Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem çocuklara uğradı ve onlara selam verdi.” Buhari (6247) Müslim (2168)

Çocuklara selam vermek; insanın nefsini alçakgönüllülüğe sevkeder, çocukları İslam’ın bu şiarına alıştırır ve onların gönüllerini yeniden canlandırır.

brightness_1 Eve Girerken Selam Vermek Sünnettendir:

Bu, Selamın genel hükmüne dahildir. Bu misvak kullandıktan sonradır. Çünkü eve girmeden önce ağzı misvaklamak sünnettir. Bu, misvak kullanmanın sünnet olduğu dördüncü yerdir.

Aişe radıyallahu anhâ’dan rivayet olunduğuna göre o, şöyle demiştir: “Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem evine girdiği zaman ilk işi misvak kullanmaktı.” Müslim (253) Evine girdiği zaman ağzını misvaklar ve ev halkına selam verir. Hatta ilim ehlinden bazıları şöyle demişlerdir: Hangi eve girerse girsin ve evde hiç kimse olmasa dahi selam vermesi sünnettendir. Çünkü Allah şöyle buyurmuştur:

“Evlere girdiğiniz zaman, kendinizden olan içindekilere, Allah katından esenlik, bereket ve iyilik dileyerek selam verin.” (Nûr 61)

İbn Hacer (Allah ona rahmet etsin) şöyle demiştir: “İçerisinde hiç kimsenin olmadığı yere giren kimsenin kendisine selam vermesi de selamı yaymak hükmüne dahildir.

Fethu’l-Bari (6235). Allah şöyle buyurmuştur:

}فَإِذَا دَخَلْتُم بُيُوتاً فَسَلِّمُوا عَلَى أَنفُسِكُمْ تَحِيَّةً مِّنْ عِندِ اللَّهِ مُبَارَكَةً طَيِّبَةً كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُون{

“Feizâ dehaltum buyûten fesellimû alâ enfusikum tahiyyeten min indillâhi mubâreketen tayyibeh, Kezâlike yubeyyinullâhu lekumu’l ayâti leallekum ta’kilûn”

“Evlere girdiğiniz zaman, kendinizden olan içindekilere, Allah katından esenlik, bereket ve iyilik dileyerek selâm verin.” (Nûr Suresi 61)

Hangi ev halkının yanına girerse girsin, girerken selam vermesi sünnettir:

Allahu Tealâ şöyle buyurmuştur:

}: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَدْخُلُوا بُيُوتاً غَيْرَ بُيُوتِكُمْ حَتَّى تَسْتَأْنِسُوا وَتُسَلِّمُوا عَلَى أَهْلِهَا ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ{

“Yâ eyyuhellezîne âmenû lâ tedhulû buyûten ğayra buyûtikum hattâ teste’nisû ve tusellimû alâ ehlihâ, Zâlikum hayrun lekum leallekum tezekkerûn”

“Ey îman edenler! Evlerinizden başka evlere izin almadan ve ev halkına selam vermeden girmeyin. Eğer düşünecek olursanız, bu sizin için daha hayırlıdır.” (Nûr Suresi 27)

Az önce Zikri geçen delillerden anlaşıldığı üzere eve girerken yapılan sünnetler üçtür:

Birincisi: Özellikle geceleyin ve her zaman eve girerken Allah’ın adını anmak.

Cabir b. Abdillah radıyallahu anhma’dan rivayet olunduğuna göre o, Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’i şöyle buyururken işitmiştir:

“Bir adam evine gireceği vakit, girerken ve yemek yerken Allah'ı anarsa şeytan (yardımcılarına) sizin için ne geceleyecek yer var, ne akşam yemeği! der. Ama evine girerken Allah'ı anmazsa, şeytan; geceleyecek yere yetiştiniz, der. O adam yemeğine başlarken besmele çekmezse, şeytan; hem geceleyecek yere, hem akşam yemeğine eriştiniz, der.” Müslim (2018)

İkincisi: Misvak kullanmak. Aişe radıyallahu anhâ hadisinde ki gibi.

Üçüncüsü: Ev Halkına Selam Vermek.

brightness_1 Bir meclisten ayrılırken ve oraya tekrar döndüğünde selam vermek:

Bir kimse, bir topluluğa gelirken selam vererek geldiği gibi onlardan ayrılırken de selam vererek ayrılmalıdır. Bu sünnettir.

Ebû Hüreyre radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre, Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu “Sizden biriniz bir meclise vardığında selam versin. Oturduğu meclisten kalkmak istediği zaman da selam versin. Önce verdiği selam, sonraki selamından daha üstün değildir.”

Ahmed (9664) Ebu Dâvud (5208) Tirmizi (2706) Elbâni sahih demiştir. Bkz. Sahihu’l Câmi’ (1/132)

brightness_1 Karşılaşma Esnasında Selam vermeyle birlikte el sıkışmak sünnettir.

İşte, sahabelerin ameli buna işaret etmektedir. Katâde  şöyle dedi:

Ben Enes radıyallahu anh’ya: “Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in ashabı arasında el sıkışmak var mıydı? iye sordum. O da evet, diye cevap verdi.” Buhari (6263)

brightness_1 Meclislerde Allah’ı Zikretmenin Müstehablığı:

Meclislerde (oturumlarda) Allah’ı zikretmeye teşfik eden ve zikretmenin fazileti hakkında bir çok hadis vardır. Bu hadislerden biri de Ebu Hreyre radıyallahu anh’ın rivayet ettiği şu hadistir. Ebu Hureye radıyallahu anh’dan rivayet olunduğuna göre Rasûlullah  sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur:

“Şüphesiz Allah’ın yollarda gezip dolaşan ve zikir (ilim) ehlini arayan (insanları korumakla görevli olan Hafaza meleklerinin dışında) birtakım melekleri vardır. Allah’ı zikreden bir topluluk buldukları zaman: Aradığınız (istediğiniz) şey buradadır, hemen gelin, diye birbirlerini çağırırlar. Melekler gelip onların etrafını kanatlarıyla kuşatarak (birbirlerinin üstünde) dünya semasına ulaşıncaya kadar, arayı (yerle gök arasını) doldururlar.

Allahu Tealâ, kullarının durumlarını, meleklerden daha iyi bildiği halde meleklere sorar:

Kullarım ne diyorlar?

Melekler: “Seni tesbih ediyorlar (seni her türlü noksanlıktan tenzih ediyorlar) Senin için, Allah uludur diyorlar, Sana hamd ediyorlar ve Seni yüceltiyorlar, derler.

Allahu Tealâ: “Onlar (kullarım) beni gördüler mi? diye sorar.”

Melekler: “Hayır! Allah'a yemin ederiz ki onlar seni görmediler, diye cevap verirler.”

Allahu Tealâ: “Ya beni görselerdi ne yaparlardı (zikirdeki halleri nasıl olurdu)? diye sorar.

Melekler:

“Eğer seni görselerdi, Sana daha çok ibadet ederler, Seni daha çok yüceltirler, Sana daha çok hamd ederler ve seni daha çok tesbih ederlerdi, diye cevap verirler.

Allahu Tealâ:

“Onlar benden neyi istiyorlar? diye sorar.”

Melekler:

Onlar, senden cenneti istiyorlar, diye cevap verirler.

Allahu Tealâ:

Onlar, cenneti gördüler mi? diye sorar.

Melekler:

Hayır! Ey Rabbimiz! Allah'a yemin ederiz ki onlar cenneti görmediler, diye cevap verirler.

Allahu Tealâ:

Ya onlar cenneti görselerdi ne yaparlardı? diye sorar.

Melekler:

Eğer onlar cenneti görselerdi, onu elde etmek için daha çok gayret ederler, onu daha çok isterler ve ona daha çok rağbet gösterirlerdi, diye cevap verirler.

Allahu Tealâ:

Onlar hangi şeyden (bana) sığınıyorlar? diye sorar.

Melekler:

Cehennemden, diye cevap verirler.

Allahu Tealâ:

Onlar, cehennemi gördüler mi? diye sorar

Melekler:

Hayır! Ey Rabbimiz! Allah'a yemin ederiz ki onlar cehennemi görmediler, diye cevap verirler.

Allahu Tealâ:

Ya onlar cehennemi görselerdi ne yaparlardı? diye sorar.

Melekler:

Eğer cehennemi görselerdi ondan daha çok kaçarlar ve ondan daha çok korkarlardı, diye cevap verirler.

Bunun üzerine Allahu Tealâ şöyle buyurur:

Sizi şahit kılıyorum ki, ben onların hepsini bağışladım

Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem sözüne devam ederek şöyle buyurdu: İçlerinden bir melek: Onların arasında onlardan olmayan falanca (çok günah işlemiş) bir kul da var. O başka bir maksatla, dünyalık bir ihtiyacı için onlara uğrayıp, yanlarına oturuverdi, der.

Bunun üzerine Allahu Tealâ:

 Onu da bağışladım, onlar öyle bir topluluktur ki, onlarla birlikte oturan kimse de o topluluk sebebiyle (ve onların bereketiyle) bedbaht olmaz, buyurur.” Buhari (6408) Müslim (2689)

Zikir (ilim) meclislerinin faziletleri çoktur. Burası, bu faziletlerin hepsinin anlatılabilmesi için yeterli değildir. Bir mecliste (toplulukta) oturan kimsenin, Allah’ın adını anmadan oradan ayrılmaması gerekir. Sünnette, Allah’ın adının anılmadığı meclisleri (toplulukları ve oturumların) kınayan deliller sabit olmuştur. Bunlardan bazıları şunlardır:

Ebû Hureyre radıyallahu anh’dan rivayet olunduğuna göre, Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: “Herhangi bir topluluk oturdukları meclisten Allah’ı zikretmeden kalkarlarsa, eşek leşi yanından kalkmış gibi olur. O meclisde onlar için bir pişmanlık olur.” Ahmed (10680) Ebu davûd (4855) rivayet etmişler ve El-Elbânî “El-Kelimu’t Tayyib” (1/166) adlı eserinde hadise sahihtir demiştir.

brightness_1 Meclislerin Sonunda Kapanış Duasını Okumak Sünnettir:

Ebû Hureyre radıyallahu anh’dan rivayet olunduğuna göre, Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur:

“Kim bir mecliste oturur ve orada bir sürü faydasız ve manasız sözlerle vakit öldürür de, o meclisten kalkmadan önce,

“Subhâneke’llâhumme ve bi-hamdike eşhedu en lâ ilâhe illâ ente estagfiruke ve etûbu ileyke.”

" سُبْحَانَكَ اللّهُمَّ وَبِحَمْدِكَ أَشْهَدُ أن لاَ إلَهَ إلاّ أنْتَ، أَسْتَغْفِرُكَ وَأَتُوبُ إِلَيْكَ "

“Subhâneke’llâhumme ve bi-hamdike eşhedu en lâ ilâhe illâ ente estagfiruke ve etûbu ileyke”

“Allah’ım! Sana hamdederek, seni tüm noksanlıklardan tenzih ederim. Senden başka ibadete layık hiçbir ilah olmadığına şehadet ederim. Senden bağışlanma diler ve Sana tevbe ederim” derse, o mecliste yapmış olduğu hataları bağışlanır.

Tirmizi (3433) Hadisi, Abdullab b. Amr radıyallahu anh’dan  ve Nesâî ise Aişe radıyallahu anhmâ’dan rivayet etmiştir. İbn Hacer (Allah ona rahmet etsin), El-Feth isimli eserin şerhinde hadisin senedi kuvvetlidir, demiştir. Aynı şekilde İbn Salah’ın üzerine telif etmiş olduğu Nüket isimli eserinde de sahih denmiştir. Hadis rivayet yollarının toplamı ile kuvvetlidir. El-Elbânî Saîhu’l-Câmi (2/1065) adlı eserinde sahihtir demiştir.

Bu konuda yasaklanan hususlar:

Haram olan kadınlarla tokalaşmak, onlarla başbaşa kalmak, Ev sahibinin izni olmaksızın ona imamlık yapmak, Bir kimseyi oturmuş olduğu yerden kaldırıp onun yerine oturmak, oturan iki kişinin arasını onlardan izin almadan ayırmak, iki kişinin kendi aralarında diğer kimselerden izin almadan konuşmaları, hoşlanmadıkları halde bir topluluğun konuşmalarına kulak vermek, bir kimsenin, insanlardan işittiği her şeyi konuşup anlatması, insanları korkutmak, yürürken kibirlenmek, müslümanların arasında casusluk yapmak, onların gizli hallerini araştırmak, yalan söylemek, insanları güldürmek için yalan söylemek, gıybet etmek, iftira atmak, laf taşımak, lanet etmek, çirkin işlerde bulunmak, kınanmış olan tartışmalara girmek, husumet beslemek, düşmanlık etmek, Allah’tan başkası adına yemin etmek, alış verişte çokça yemin etmek, bir kimsenin soyuna sövmek ve onu küçümsemek, dil ile müslümanlara eziyet etmek, haset etmek, kötü zanda bulunmak, ihanet etmek, kin duymak ve bunun dışında yasaklanmış olan diğer şeyler.