ซุนนะฮ์ให้ไปมัสญิดตั้งแต่เนิ่นๆ
ในฮะดีษที่ท่านอบู ฮุร็อยเราะฮ์ เราะฎิยัลลอฮุอันฮ์ กล่าวว่า ท่านเราะซูลุลลอฮ์ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม กล่าวว่า: “หากพวกเขารู้ความดีที่ได้รับจากการไปละหมาดแต่เนิ่นๆ พวกเขาย่อมจะต้องรีบเร่งไปก่อนอย่างแน่นอน” (บันทึกโดยอัลบุคอรีย์ ฮะดีษลำดับที่ 615 บันทึกโดยมุสลิม ฮะดีษลำดับที่ 437)
ในฮะดีษใช้คำว่า อัตตะฮ์ญีร หมายถึงการไปละหมาดแต่เนิ่นๆ
ออกจากบ้านโดยมีน้ำละหมาด เพื่อให้ทุกก้าวเดินถูกบันทึกความดี
ท่านอบู ฮุร็อยเราะฮ์ เราะฎิยัลลอฮุอันฮ์ กล่าวว่า ท่านเราะซูลุลลอฮ์ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม กล่าวว่า: “การละหมาดญะมาอะฮ์ของคนหนึ่งได้ผลบุญมากกว่าการละหมาดคนเดียวที่บ้านและที่ร้านของเขายี่สิบกว่าเท่า นั่นก็ด้วยการที่เขาอาบน้ำละหมาดอย่างสมบูรณ์ แล้วเขามายังมัสญิดมีเป้าหมายเพื่อละหมาด ทุกก้าวที่เขาเดินจะเพิ่มระดับให้เขาหนึ่งระดับ และลบล้างความผิดหนึ่งความผิด จนกระทั่งเขาเข้ามัสญิด เมื่อเข้ามัสญิดเขาก็จะได้รับผลบุญเปรียบเสมือนอยู่ในการละหมาดตลอดเวลา ตราบที่เขารอคอยจะละหมาดเสมือนว่ามันได้รั้งเขาไว้ มะลาอิกะฮ์จะดุอาอ์ให้แก่เขาตราบเท่าที่เขาอยู่ในที่ละหมาดของเขาว่า :โอ้อัลลอฮ์ฮ์โปรดเมตตาเขา โอ้อัลลอฮ์โปรดอภัยโทษให้แก่เขา โอ้อัลลอฮ์โปรดรับการสำนึกผิดของเขาเถิด ตราบใดที่เขาไม่เสียน้ำละหมาด” (บันทึกโดยมุสลิม ฮะดีษลำดับที่ 649)
จะต้องออกไปสู่การละหมาดด้วยความสงบนิ่งและสุขุม
ท่านอบู ฮุร็อยเราะฮ์ เราะฎิยัลลอฮุอันฮ์ กล่าวว่า ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม กล่าวว่า: “เมื่อพวกท่านได้ยินเสียงอิกอมะฮ์ก็จงเดินไปละหมาดด้วยความสงบนิ่งและนอบน้อม ไม่ต้องรีบร้อน ส่วนใดที่พวกท่านทันก็จงละหมาดตาม และส่วนใดที่พวกท่านไม่ทันก็จงเพิ่มให้สมบูรณ์” (บันทึกโดยอัลบุคอรีย์ ฮะดีษลำดับที่ 636 บันทึกโดยมุสลิม ฮะดีษลำดับที่ 602)
อันนะวะวีย์ เราะฮิมะฮุลลอฮ์ กล่าวว่า “ซะกีนะฮ์ หรือความสงบนิ่งคือการเคลื่อนไหวช้าๆ และหลีกห่างจากสิ่งที่ไร้ประโยชน์ และ วะกอร ความสุขุมคือการมีท่าทางที่นอบน้อมเช่นพูดค่อยๆ ไม่หันซ้ายหันขวาเกินความจำเป็น เป็นต้น" (ดู ชัรห์ เศาะฮีห์ มุสลิม ของอันนะวะวีย์ฮะดีษที่602 บทว่าด้วยเรื่องการละหมาดด้วยความสุขุม สงบนิ่ง และห้ามวิ่งไปละหมาด)
ก้าวเข้ามัสญิดด้วยเท้าขวา และออกจากมัสญิดด้วยเท้าซ้าย
ท่านอะนัส เราะฎิยัลลอฮุอันฮ์ กล่าวว่า “ซุนนะฮ์ขณะที่ท่านเข้ามัสญิดให้เริ่มด้วยเท้าข้างขวาก่อน และเมื่อท่านออกจากมัสญิดจงเริ่มด้วยเท้าข้างซ้าย” (บันทึกโดยอัลฮากิม 1/338 ท่านกล่าวว่าเศาะฮีห์ตามเงื่อนไขของมุสลิม)
กล่าวดุอาอ์ตอนเข้าและออกจากมัสญิด
จากท่านอบู ฮุมัยด์ หรืออบู อุซัยด์ กล่าวว่า ท่านเราะซูลุลลอฮ์ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม กล่าวว่า: “เมื่อผู้ใดเข้ามัสยิดเขาจงกล่าวว่า
اللّهُمَّ افْتَحْ لِي أَبْوَابَ رَحْمَتِكَ
(อ่านว่า อัลลอฮุมมัฟตะฮ์ลี อับวาบะ เราะห์มะติกะ)
ความว่า โอ้อัลลอฮ์ โปรดเปิดประตูแห่งความเมตตาของพระองค์แก่ฉันด้วยเถิด
และเมื่อออกจากมัสญิดเขาจงกล่าวว่า
اللّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ مِنْ فَضْلِكَ
(อ่านว่า อัลลอฮุมมะ อินนี อัซอะลุกะมินฟัฏลิก)
ความว่า โอ้อัลลอฮ์ แท้จริงฉันขอความประเสริฐจากพระองค์" (บันทึกโดยมุสลิม ฮะดีษลำดับที่ 713)
ละหมาดสองร็อกอะฮ์ให้เกียรติมัสญิดก่อนนั่ง
หากเขามาถึงมัสญิดแต่เนิ่นๆ มีซุนนะฮ์ให้ละหมาดสองร็อกอะฮ์ก่อนที่จะนั่ง เรียกว่าละหมาดตะฮียะตุลมัสญิด ดังฮะดีษที่ท่านอบู เกาะตาดะฮ์ เราะฎิยัลลอฮุอันฮ์ กล่าวว่า ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม กล่าวว่า: “เมื่อผู้ใดเข้ามัสญิด เขาจงอย่านั่งจนกว่าจะละหมาดสองร็อกอะฮ์ก่อน” (บันทึกโดยอัลบุคอรีย์ ฮะดีษลำดับที่ 1163 บันทึกโดยมุสลิม ฮะดีษลำดับที่ 714)
การละหมาดซุนนะฮ์ก่อนฟัรฎูถือว่าเพียงพอที่จะทดแทนละหมาดตะฮียะตุลมัสญิดแล้ว เช่น ละหมาดซุนนะฮ์ศุบห์และซุฮร์ หรือละหมาดฎุฮาหรือละหมาดวิตร์ถ้าเขาละหมาดในมัสญิด หรือละหมาดฟัรฎูก็ทดแทนได้เช่นกัน เนื่องจากเป้าหมายของละหมาดตะฮียะตุลมัสญิดคือห้ามนั่งก่อนละหมาด เพราะนี่รวมอยู่ในความหมายของการอิมาเราะฮ์มัสญิดหรือการฟื้นฟูบูรณะมัสญิดด้วยการละหมาด เพื่อไม่ให้การไปมัสญิดของเราเป็นการไปเฉยๆ โดยปราศจากการละหมาด
ซุนนะฮ์ให้ผู้ชายรีบมาละหมาดแถวแรก เพราะแถวที่ประเสริฐที่สุดสำหรับผู้ชายคือแถวแรก และแถวที่ดีที่สุดสำหรับผู้หญิงคือแถวสุดท้าย
เนื่องจากมีฮะดีษที่ท่านอบู ฮุร็อยเราะฮ์ เราะฎิยัลลอฮุอันฮ์ ได้รายงานว่าแท้จริงท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม กล่าวว่า: “แถวที่ดีที่สุดสำหรับผู้ชายคือแถวแรก และที่ดีน้อยที่สุดคือแถวหลังสุด และแถวที่ดีที่สุดสำหรับผู้หญิงคือแถวหลังสุดและที่ดีน้อยที่สุดคือแถวแรก” (บันทึกโดยมุสลิม ฮะดีษลำดับที่ 440) คำว่าดีที่สุดหมายถึงประเสริฐและผลบุญมากที่สุด
ฮะดีษที่ระบุนี้เป็นกรณีเมื่อผู้ชายกับผู้หญิงละหมาดพร้อมกันโดยไม่มีเขตกั้น แถวหลังสุดจึงเป็นแถวที่ดีที่สุดสำหรับผู้หญิง เพราะมันปิดกั้นจากสายตาของผู้ชาย แต่หากมีผนังหรือม่านกั้น หรือแยกที่ละหมาดเฉพาะสำหรับผู้หญิง เช่นที่เราเห็นในหลายๆ มัสญิดของเราทุกวันนี้ แถวที่ดีที่สุดของผู้หญิงคือแถวแรกเช่นกัน เพราะความใกล้ชิดระหว่างชายหญิงในกรณีนี้ได้หมดไปแล้ว อยู่ในข่ายกฎทางฟิกฮ์ที่ว่าข้อตัดสินชี้ขาดต่างๆ จะขึ้นอยู่กับมูลเหตุและปัจจัย ถ้าไม่มีเหตุก็ย่อมไม่มีผล และเป็นการอ้างโดยทั่วไปจากฮะดีษที่กล่าวถึงความประเสริฐของแถวแรก อาทิ:
ฮะดีษของท่านอบู ฮุร็อยเราะฮ์ เราะฎิยัลลอฮุอันฮ์ กล่าวว่า แท้จริงท่านเราะซูลุลลอฮ์ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม กล่าวว่า: “หากผู้คนต่างรู้ถึงความดีในการอะซานและแถวแรกแล้วพวกเขาไม่สามารถตัดสินได้นอกจากต้องจับสลาก แน่นอนพวกเขาก็จะจับสลาก และหากพวกเขารู้ถึงความดีของการละหมาดแต่เนิ่นๆ พวกเขาก็จะรีบมา และหากพวกเขารู้ถึงความดีในการละหมาดอิชาอ์กับศุบห์ พวกเขาก็จะมาให้ได้แม้ว่าจะต้องคลานมาก็ตาม” (บันทึกโดยอัลบุคอรีย์ ฮะดีษลำดับที่ 615 บันทึกโดยมุสลิม ฮะดีษลำดับที่ 437)
ซุนนะฮ์ให้มะอ์มูมใกล้อิมามมากที่สุด
แถวที่ประเสริฐที่สุดสำหรับมะอ์มูมก็คือแถวแรก ดังที่กล่าวมาแล้ว และมะอ์มูมที่ยืนใกล้อิมามที่สุดทั้งทางขวาและทางซ้ายจะประเสริฐที่สุด
หลักฐานคือ:
ฮะดีษของท่านอับดุลลอฮ์ บิน มัสอูด เราะฎิยัลลอฮุอันฮ์ กล่าวว่า ท่านเราะซูลุลลอฮ์ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม กล่าวว่า: “จงให้คนที่มีความรู้และฉลาดยืนถัดจากฉัน” บันทึกโดยอบูดาวูด ฮะดีษลำดับที่ 674 บันทึกโดยอัตติรมิซีย์ ฮะดีษลำดับที่ 228) คำว่า “ถัดจากฉัน” คือใกล้กับฉัน บ่งบอกว่าการอยู่ใกล้อิมามนั้นเป็นสิ่งที่ควรทำอย่างยิ่งไม่ว่าจะเป็นทางขวาหรือทางซ้ายก็ได้