กล่าวตามผู้อะซาน
สำหรับผู้ที่ได้ยินเสียงอะซานมีซุนนะฮ์ให้กล่าวตามผู้ทำการอะซานทุกคำ นอกจากประโยคที่มีคำว่า “ฮัยยะ อะลา” ให้เขากล่าวแทนว่า “ลาเฮาละ วะลากูวะตะ อิลลาบิลลาฮ์” ความว่า “ไม่มีพลังอำนาจใดนอกจากพลังอำนาจของอัลลอฮ์”
ท่านอับดุลลอฮ์ บิน อัมร์ บิน อัลอาศ เราะฎิยัลลอฮุอันฮุมา กล่าวว่าแท้จริงเขาได้ยินท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม กล่าวว่า: “เมื่อพวกท่านได้ยินเสียงอะซานก็จงกล่าวตามผู้อะซาน…” (บันทึกโดยมุสลิม ฮะดีษลำดับที่ 384)
และท่านอุมัร บิน อัลค็อฏฏอบ เราะฎิยัลลอฮุอันฮ์ กล่าวว่า:ท่านเราะซูลุลลอฮ์ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม กล่าวว่า:
“เมื่อใดที่ผู้อะซานกล่าวว่า:อัลลอฮุอักบัร อัลลอฮุอักบัร ผู้ที่ฟังอยู่กล่าวว่า: อัลลอฮุอักบัร อัลลอฮุอักบัร
เมื่อผู้อะซานกล่าวว่า: อัชฮะดุอัลลาอิลาฮะอิลลัลลอฮุ ผู้ฟังกล่าวว่า: อัชฮะดุอัลลาอิลาฮะอิลลัลลอฮุ
เมื่อผู้อะซานกล่าวว่า: อัชฮะดุอันนะมุฮัมมะดัรเราะซูลุลลอฮ์ ผู้ฟังกล่าวว่า: อัชฮาดุอันนะมุฮัมมะดัรเราะซูลุลลอฮ์
เมื่อผู้อะซานกล่าวว่า: ฮัยยะอะลัศเศาะลาฮ์ ผู้ฟังกล่าวว่า: ลาเฮาละวะลากูวะตะ อิลลาบิลลาฮ์
เมื่อผู้อะซานกล่าวว่า: ฮัยยะอะลัลฟะลาฮ์ ผู้ฟังกล่าวว่า: ลาเฮาละวะลากูวะตะ อิลลาบิลลาฮ์
เมื่อผู้อะซานกล่าวว่า: อัลลอฮุอักบัร อัลลอฮุอักบัร ผู้ฟังกล่าวว่า: อัลลอฮุอักบัร อัลลอฮุอักบัร
เมื่อผู้อะซานกล่าวว่า: ลาอิลาฮะอิลลัลลอฮ์ ผู้ฟังกล่าวว่า: ลาอิลาฮะอิลลัลลอฮ์
หากเขากล่าวออกมาจากหัวใจที่บริสุทธิ์ เขาจะได้เข้าสวรรค์” (บันทึกโดยมุสลิม ฮะดีษลำดับที่ 385)
ในอะซานละหมาดซุบฮ์เมื่อผู้อะซานกล่าวว่า: “อัศเศาะลาตุ ค็อยรุม มินันเนาม์” ให้ผู้ที่ได้ยินกล่าวตามเช่นนั้นด้วย
กล่าวบทซิกิรนี้หลังชะฮาดะฮ์ทั้งสองในอะซาน
หลังจากที่ผู้อะซานกล่าวว่า: อัชฮะดุ อันนะ มุฮัมมะดัร เราะซูลุลลอฮ์ ครั้งที่สอง มีซุนนะฮ์ให้กล่าวซิกิรที่ปรากฏในฮะดีษของท่านซะอฺด์ เราะฎิยัลลอฮุอันฮ์ ที่รายงานว่าท่านเราะซูลุลลอฮ์ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม กล่าวว่า: “ผู้ใดที่ได้ยินเสียงอะซาน แล้วเขาก็กล่าวว่า
أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلهَ إِلاَّ الله وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ، وَأَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ، رَضِيتُ بِالله رَبَّاً وَبِمُحَمَّدٍ رَسُولاً وَبِالإِسْلاَمِ دِيناً
(อ่านว่า อัชฮะดุ อันลา อิลาฮา อิลลัลลอฮ์ วะห์ดะฮู ลาชะรีกะละฮุ, วะอันนะ มุฮัมมะดัน อับดุฮู วะเราะซูลุฮุ, เราะฎีตุ บิลลาฮิ ร็อบบา, วะบิ มุฮัมมะดิน เราะซูลา, วะบิลอิสลามิ ดีนา)
ความว่า ฉันขอปฏิญาณตนว่าไม่มีพระเจ้าอื่นใดนอกจากอัลลอฮ์เพียงผู้เดียวโดยไม่มีภาคีใดๆ และมุฮัมมัดเป็นบ่าวและเราะซูลของอัลลอฮ์ ฉันพอใจที่อัลลอฮ์เป็นผู้ทรงอภิบาล ฉันพอใจที่มุฮัมมัดเป็นศาสนทูต ฉันพอใจที่อิสลามเป็นศาสนาของฉัน เมื่อกล่าวเช่นนี้ความผิดของเขาจะถูกอภัยโทษ” (บันทึกโดยมุสลิม ฮะดีษลำดับที่ 386)
การกล่าวเศาะละวาตแก่ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม หลังเสร็จสิ้นการอะซาน
ท่านอับดุลลอฮ์ บิน อัมร์ เราะฎิยัลลอฮุอันฮุมา กล่าวว่า: ท่านเราะซูลุลลอฮ์ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม กล่าวว่า: “เมื่อพวกท่านได้ยินเสียงอะซานก็จงกล่าวเช่นเดียวกับเขา เสร็จแล้วก็จงกล่าวเศาะละวาตแก่ฉัน เพราะผู้ใดที่เศาะละวาตแก่ฉันหนึ่งครั้ง อัลลอฮ์จะเศาะละวาตแก่เขาสิบครั้ง หลังจากนั้นก็จงขอต่ออัลลอฮ์ให้มอบตำแหน่งวะซีละฮ์ให้แก่ฉัน เพราะมันคือตำแหน่งในสวรรค์ที่บ่าวคนเดียวของอัลลอฮ์เท่านั้นที่จะได้รับ และฉันหวังว่าบ่าวคนนั้นคือฉัน และผู้ใดที่ขอตำแหน่งนี้ต่ออัลลอฮ์ให้แก่ฉันเขาจะได้รับชะฟาอะฮ์(การช่วยเหลือ)จากฉันในวันกิยามะฮ์” (บันทึกโดยมุสลิม ฮะดีษลำดับที่ 384)
รูปแบบที่ดีที่สุดของการกล่าวเศาะละวาตคือ เศาะละวาต อิบรอฮีมียะฮ์ ที่มีสำนวนว่า: “อัลอฮุมมะ ศ็อลลิ อะลา มุฮัมมัด วะอะลา อาลิ มุฮัมมัด กะมา ศ็อลลัยตะ อะลา อิบรอฮีม…” จนจบ
อ่านดุอาอ์หลังเสร็จสิ้นการอะซาน
ท่านญาบิร เราะฎิยัลลอฮุอันฮ์ กล่าวว่า: ท่านเราะซูลุลลอฮ์ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม กล่าวว่า: “ผู้ใดที่กล่าวเมื่อได้ยินเสียงอะซานว่า:
(อ่านว่า อัลลอฮุมมะ ร็อบบะ ฮาซีฮิด ดะอฺวะติต ตามมะฮ์, วัศเศาะลาติล กออิมะฮ์, อาติ มุฮัมมะดะนิล วะซีละฮ์ วัลฟะดีละฮ์, วับอัซฮุ มะกอมัน มะฮ์มูดะนิล ละซี วะอัดตะฮ์)
ความว่า โอ้อัลลอฮ์พระเจ้าแห่งเสียงการเรียกร้องเชิญชวนที่สมบูรณ์นี้ และพระเจ้าแห่งการละหมาดที่ดำรงขึ้นมานี้ โปรดมอบตำแหน่งอัลวะซีละฮ์และอัลฟะฎีละฮ์ให้แก่ท่านนบีมุฮัมมัด และให้ท่านฟื้นคืนชีพในตำแหน่งที่ถูกสรรเสริญตามที่พระองค์ได้สัญญาไว้
เมื่อกล่าวเช่นนี้เขาจะได้รับการชะฟาอะฮ์(ช่วยเหลือ)จากฉันในวันกิยามะฮ์” (บันทึกโดยอัลบุคอรีย์ ฮะดีษลำดับที่ 614)
ดุอาอ์อื่นๆ หลังอะซาน
ท่านอับดุลลอฮ์ บิน อัมร์ เราะฎิยัลลอฮุอันฮุมา กล่าวว่า: “มีชายคนหนึ่งกล่าวว่า โอ้ท่านเราะซูลุลลอฮ์ แท้จริงบรรดาผู้อะซานประเสริฐกว่าพวกเรา ท่านเราะซูลุลลอฮ์จึงกล่าวว่า: “ท่านจงกล่าวเหมือนที่พวกเขากล่าว เมื่อกล่าวเสร็จก็จงขอ แล้วท่านจะได้รับสิ่งนั้น” (บันทึกโดยอบู ดาวูด ฮะดีษลำดับที่ 524 อิบนุฮะญัรกล่าวว่าฮะซัน ใน นะตาอิจญ์ อัลอัฟการ 1/367 และอัลอัลบานีย์ใน เศาะฮีห์ อัลกะลิม อัฏฏ็อยยิบ หน้า 73)
และท่านอะนัส เราะฎิยัลลอฮุอันฮ์ กล่าวว่า:แท้จริงท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม กล่าวว่า: “การขอดุอาอ์ระหว่างอะซานกับอิกอมะฮ์จะไม่ถูกตีกลับ” (บันทึกโดยอันนะซาอีย์ ฮะดีษลำดับที่ 9895 และอิบนุ คุซัยมะฮ์ กล่าวว่าเศาะฮีห์ 1/221/425)
