मिस्वाक (दतिवन) गर्नु
वजू गर्दा मिस्वाक (दतिवन) गर्नु सुन्नत हो ।
यसको प्रमाण : अबू-हुरैरह (रदियल्लाहु अन्हु) को हदीसमा छ, रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले भन्नुभएको छ : “यदि मेरो उम्मत (अनुयायी) को लागि कष्ट नहुने भएको भए म वजू गर्दा हरेक चोटि मिस्वाक गर्ने आदेश दिने थिएँ ।” (अहमद : ९९२८) र इब्ने खोजैमहले : १/७३, १४० मा र हाकिमले १/२४५ मा ‘सही’ भनेका छन् तथा इमाम बुखारीले ‘सिवाकु र्रतबे वल्-याबिस लिस्साएम’ नामी अध्यायमा तालीकन तथा जजमका साथ बयान गरेका छन् ।
आइशा (रदियल्लाहु अन्हा) को हदीसमा छ, हामी उहाँको लागि मिस्वाक र वजू गर्नको पानी तयार गरेर राख्ने गर्थ्यौं । अल्लाहको मर्जी अनुसार उहाँ रातमा ब्यूँझनु हुन्थ्यो अनि मिस्वाक र वजू गरेर सलाह पढ्नु हुन्थ्यो ।” (मुस्लिम : ७४६)
बिस्मिल्लाह भन्नु ।
यसको प्रमाण : अबू-हुरैरह (रदियल्लाहु अन्हु) को हदीसमा छ, रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले भन्नुभएको छ : “जसले बिस्मिल्लाह भनेन, उसको वजू भएन ।” (अहमद : ११३७१), (अबू-दाऊद :१०१) र (इब्ने माजह : ३९७)
दुवै हात ३ चोटि धुनु ।
यसको प्रमाण : उस्मान (रदियल्लाहु अन्हु) को लामो हदीसमा छ, “...... उनले वजू गर्ने क्रममा दुवै हातलाई ३/३ चोटि धोए अनि वजूपछि भने- मैले नबी (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) लाई मैले गरे झैं वजू गर्दै गरेको देखेको थिएँ ।” (बुखारी : १६४), (मुस्लिम : २२६)
हात खुट्टा धुने क्रममा दायाँबाट शुरू गर्नु ।
यसको प्रमाण : आइशा (रदियल्लाहु अन्हा) को हदीसमा छ, “रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले जुत्ता लगाउँदा, कपाल कोर्दा, वजू गर्दा, त्यस्तैगरी हरेक काम गर्दा दायाँबाट शुरू गर्न एकदमै मन पराउनु हुन्थ्यो ।” (बुखारी : १६८), (मुस्लिम : २६८)
वजू गर्दा पहिला मुख कुल्ला गर्नु र नाकमा पानी तानेर सफा गर्नु ।
यसको प्रमाण : उस्मान (रदियल्लाहु अन्हु) को हदीसमा छ, उनले नबी (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) को वजूको तरिका वर्णन गर्ने क्रममा भनेका छन् : “उहाँले मुख कुल्ला गर्नुभयो अनि नाकमा पानी तानेर राम्रोसँग सफा गर्नुभयो । त्यसपछि आफ्नो अनुहारलाई ३ पटक धुनु भयो .....।” (बुखारी : १९९), (मुस्लिम : २२६)
यदि कसैले पहिला अनुहार धुएपछि मुख कुल्ला र नाक सफा गर्छ भने पनि उसको वजू हुन्छ ।
ब्रतालु बाहेकले मुख कुल्ला गर्दा र नाकमा पानी तान्दा अत्याधिक पानी हाल्नु ।
यसको प्रमाण : लोकैत बिन सब्रह (रदियल्लाहु अन्हु) को हदीसमा छ, “नबी (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले उनलाई वजूको तालिम दिने क्रममा भन्नुभयो : “पूर्ण तरिकाले वजू गर, हातखुट्टाका औंलाहरूबीच राम्रोसँग मोलेर धोऊ र ब्रत बसेका छैनौ भने नाकमा पानी हालेर राम्रोसँग सफा गर ।” (अहमद : १७८४६), (अबू-दाऊद : १४२) इब्ने हजर (रहेमहुल्लाह) ले यो हदीसलाई ‘सही’ भनेका छन् । (अल्-एसाबह : ९/१५ मा हेर्नुहोस्)
मुख र नाकमा एकैसाथ पानी हाल्नु ।
यसको प्रमाण : अब्दुल्लाह बिन जैद (रदियल्लाहु अन्हु) को हदीसमा छ, उनले नबी (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) को वजूको तरिकालाई वर्णन गर्ने क्रममा भनेका छन् : “उहाँले हातमा पानी लिएर एकैसाथ मुख र नाकमा ३ पटक हालेर सफा गर्नुभयो ।” (बुखारी : १९२), (मुस्लिम : २३५)
सुन्नत तरिकाले टाउकोको मसह गर्नु (घस्नु) ।
टाउको मसह गर्ने (घस्ने) तरिका : दुवै हातलाई पानीमा भिजाएर निधारबाट शुरू गरेर टाउकोको पछाडि गर्धनसम्म घस्नुहोस्, फेरी पछाडिदेखि घस्दै अगाडि निधारसम्म ल्याउनुहोस् ।
महिलाले पनि उस्तै गर्धनसम्म मसह गर्नुपर्छ र तलसम्म झुन्डिएको चुल्टोमा मसह गर्नुपर्दैन ।
यसको प्रमाण :
अब्दुल्लाह बिन जैद (रदियल्लाहु अन्हु) ले नबी (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) को वजूको तरिका वर्णन गर्ने क्रममा भनेका छन् : “उहाँले निधारदेखि टाउकोको पछाडि भागसम्म मसह गर्नुभयो, फेरी टाउकोको पछाडि भागदेखि निधारसम्म निरन्तर मसह गर्नुभयो ।” (बुखारी : १८५), (मुस्लिम : २३५)
३/३ चोटि धुनु ।
स्मरण रहोस्, वजू गर्दा एक पल्ट धुनु अनिवार्य र दोहोर्याई तेहराई धुनु सुन्नत हो । तर, ३ भन्दा बढी धुनु हुँदैन ।
यसको प्रमाण :
अब्दुल्लाह बिन अब्बास (रदियल्लाहु अन्हुमा) को हदीसमा छ : “रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले १/१ पटक धुएर वजू गर्नुभयो ।” (बुखारी : १५७)
अब्दुल्लाह बिन जैद (रदियल्लाहु अन्हु) को हदीसमा छ : “रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले २/२ पटक धुएर वजू गर्नुभयो ।” (बुखारी : १५८)
उस्मान (रदियल्लाहु अन्हु) को हदीसमा छ, “रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले ३/३ पटक धुएर वजू गर्नुभयो ।” (बुखारी : १५९)
तसर्थ, कहिले १ पल्ट, कहिले २ पल्ट र कहिले ३ पल्ट धुएर वजू गर्नु राम्रो हो । यसरी सम्पूर्ण हदीसमाथि अमल गर्न सकिन्छ । तर ३/३ चोटि धुनु उत्कृष्ट तरिका हो ।
त्यसैगरी अनुहार ३ चोटि, हात २ चोटि र खुट्टा एक चोटि पनि धुन सकिन्छ । (अब्दुल्लाह बिन जैद (रदियल्लाहु अन्हु) को अर्को हदीसमा छ, जादुल्-मआद १/१९२ मा हेर्नुहोस्)
वजूपछिको दुआ पढ्नु ।
उमर (रदियल्लाहु अन्हु) को हदीसमा छ : “रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले भन्नुभएको छ : “जसले राम्रोसँग वजू गर्छ अनि ‘अश्हदु अल्ला इला ह इल्लल्लाहु व अन्न मुहम्मदन् अब्दुल्लाहि व रसूलुह’ पढ्छ, उसको लागि जन्नत (स्वर्ग) का आठैवटा ढोकाहरू खोलिनेछ र ऊ जुनसुकै ढोकाबाट जन्नतमा प्रवेश गर्न सक्छ ।” (मुस्लिम : २३४)
वा अर्को दुआ जुन अबू-सईद (रदियल्लाहु अन्हु) को हदीसमा प्रमाणित छ : “जसले वजूपछि ‘सुब्हान कल्लाहुम्म व बिहम्दिक अशहदु अल्ला इला ह इल्ला अन्त, अस्तग-फेरूक व अतूबो एलैक’ पढ्छ, अल्लाह तआलाले त्यसमा छाप हानेर आर्शमुनि सम्मानका साथ राखि दिनुहुनेछ र यो छाप कयामतसम्म बाँकी रहनेछ ।” (निसाईको ‘अमलुल्-यौम वल्-लैलह’ पृष्ठ न० : १४७ मा हेर्नुहोस्), (हाकिम १/७५२)
इब्ने हजर (रहेमहुल्लाह) ले भनेका छन् : “उक्त हदीस मर्फुअन (रसूलबाट) प्रमाणित छैन, यो मौकूफन (सहाबीबाट) प्रमाणित छ, तर यो मर्फुअन (रसूलबाट) कै कायममुकाम छ, किनभने यस्ता कुराहरू आफ्नो मनले भन्न सकिदैन ।” (नताएजुल्-अफ्कार १/२४६ मा हेर्नुहोस्)