brightness_1 हातबाट खसेको गाँसलाई सफा गरेर खानु ।

यसको प्रमाण : जाबिर (रदियल्लाहु अन्हु) ले बयान गरेका छन्, मैले रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले भन्दै गरेको सुनें “तिमीहरूले जुनसुकै काम गर्दा शैतान त्यहाँ उपस्थित हुन्छ, यहाँसम्म कि खानपिन गर्नेबेला पनि । यदि हातबाट गाँस भुइँमा झर्यो भने त्यसलाई सफा गरेर खाऊ र शैतानको लागि नछोड । खाना खाइसकेपछि हातका औंलाहरू चाट, किनभने कुन दानामा बरकत छ कसैलाई पनि थाहा छैन ।” (मुस्लिम : २०३३)

हदीसलाई मनन् गर्दा ज्ञात हुन्छ कि शैतानलाई हाम्रो दिनचर्यामा हस्तक्षेप गर्न र बनेको कामलाई बिगार्न एकदमै मज्जा आउँछ । किनकि हाम्रो सबैभन्दा खतरनाक दुश्मन शैतान नै हो । ऊ सधैं हाम्रो जीवनबाट सुख, शान्ति, समृद्धि र बरकत मेटाउन प्रयासरत रहन्छ ।

brightness_1 खाना खाइसकेपछि हातका औंलाहरू चाट्नु ।

खाना खाइसकेपछि हात धुनु वा टिशुले सफा गर्नु भन्दा पहिला हातका औंलाहरू राम्रोसँग चाट्नु वा श्रीमतीलाई चाट्न लगाउनु सुन्नत हो ।

यसको प्रमाण : माथि उल्लेखित जाबिर (रदियल्लाहु अन्हु) को हदीस हो ।

अब्दुल्लाह बिन अब्बास (रदियल्लाहु अन्हुमा) को हदीसमा छ : रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले भन्नुभएको छ : “खाना खाइसकेपछि हातका औंलाहरू स्वयम् चाटेर वा अरूलाई चाट्न लगाएर मात्र हात सफा गरून् ।” (बुखारी : ५४५६), (मुस्लिम : २०३३)

brightness_1 पानी पिउने बेलामा भाँडा बाहिर ३ पटक सांस लिनु ।

हो, पानी पिउने बेलामा भाँडा बाहिर सांस लिदै ३ सांसमा पानी पिउनु सुन्नत हो ।

यसको प्रमाण : अनस (रदियल्लाहु अन्हु) ले बयान गरेका छन्, रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ३ सांसमा पानी पिउनुहुन्थ्यो र भन्नुहुन्थ्यो : “यसरी पिउँदा अघाउन, तिर्खा मेटाउन र पानी घाँटीमा जानमा निकै मद्दत पुग्छ ।” (बुखारी : ५६३१), (मुस्लिम : २०२८)

सांस लिनुको अर्थ : पानी पिउने बेला रोक्दै भाँडा बाहिर सांस लिनु हो । किनभने पानीको भाँडा वा ग्लास भित्र सांस लिन मनाही छ । अबू-कतादह (रदियल्लाहु अन्हु) को हदीसमा छ, रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले भन्नुभएको छ : “पानी पिउने बेला कसैले पनि भाँडामा सांस नलिऊ ।” (बुखारी : ५६३०), (मुस्लिम : २६७)

brightness_1 खाना खाइसकेपछि अल्लाहको प्रशंसा गर्नु ।

यसको प्रमाण :

अनस (रदियल्लाहु अन्हु) को हदीसमा छ, रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले भन्नुभएको छ : “भक्तले खानपिन गरेपछि अल्लाहको कृतज्ञता र प्रशंसा व्यक्त गर्ने कुरा अल्लाह तआलालाई एकदमै मन पर्छ ।” (मुस्लिम : २७४३)

कृतज्ञता र प्रशंसा व्यक्त गर्ने केही तरिकाहरू :

क) “अल्हम्दु लिल्लाहे कसीरन्, तैय्येबन्, मोबारकन् फीहे गैर मक्फीइन्, वला मोवद्दइन्, वला मुस्तग्नन् अन्हु रब्बना ।” (बुखारी : ५४५८)

ख) “अल्हम्दु लिल्ला हिल्लजी कफाना व अर्वाना गैर मक्फीइन्, वला मक्फूर ।” (बुखारी : ५४५९)

‘गैर मक्फीइन्’ को अर्थ : हे अल्लाह तपाईं बाहेक हामीलाई अरू कसैमाथि आश्रित नबनाउनु होस् ।

‘वला मोवद्दइन्’ को अर्थ : हे अल्लाह हामीलाई बेवास्ता नगर्नुहोस् ।

‘वला मक्फूर’ को अर्थ : हे अल्लाह हामी तपाईंको वरदानलाई कदापि इन्कार गर्ने छैनौं ।

brightness_1 खाना खुवाउनेलाई दुआ दिनु सुन्नत हो ।

यसको प्रमाण : अब्दुल्लाह बिन बुस्र (रदियल्लाहु अन्हु) ले बयान गरेका छन्, रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) मेरो बुवाको घरमा पाल्नुभयो, हामीले उहाँलाई घ्यू, खजुर र पनीरबाट तयार पारिएको हलुवा र केही खानेकुराहरू पस्कि दियौं । उहाँले केही खानुभयो । फेरी हामीले खजुर पेश गर्यौं । उहाँले केही खजुर लिनुभयो र खजुर खाएपछि त्यसको बीज (गेडा) आफ्नो चोर र माझी औंलामा राख्नुभयो । त्यसपछि फेरी हामीले शर्बत पेश गर्यौं । उहाँले केही शर्बत पिउनुभयो र बाँकी शर्बत आफ्नो दायाँतिर बसेको व्यक्तिलाई पिउन दिनुभयो । मेरो बुवाले उहाँको सवारीको लगाम थाम्दै भन्नुभयो- ‘हजुर, हाम्रो लागि अल्लाहसित दुआ गरिदिनुहोस् है’ । उहाँले दुआ गर्दै भन्नुभयो : “हे अल्लाह, उसको रोजीरोटीमा बरकत देऊ, उसको गुनाह (पाप) लाई क्षमा गरिदेऊ र ऊमाथि दया गरिदेऊ ।” (मुस्लिम : २०४२)

brightness_1 दायाँतिर बसेकालाई पहिला दिनु सुन्नत हो ।

शर्बत वा पानी आफैले खाइसकेपछि थोरै बचाएर पहिला दायाँतिर बसेकोलाई दिनु सुन्नत हो ।

यसको प्रमाण : अनस (रदियल्लाहु अन्हु) ले बयान गरेका छन्, रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) हाम्रो घरमा पाल्नुभयो अनि केही पिउने इच्छा गर्नुभयो । हामीले उहाँको लागि बाख्राको दुध दुयौं र कुवाको पानी त्यसमा मिलाएर उहाँलाई पेश गर्यौं । अबू-बकर उहाँको देब्रेतिर, उमर उहाँको अगाडि र एकजना गाउँले उहाँको दाहिनेतिर बसेका थिए । उहाँले केही दुध पिउनुभयो । त्यत्तिकैमा उमरले भने - ‘ए अल्लाहको रसूल, अबू-बकर यहाँ हुनुहुन्छ’ भनेर बाँकी दुध उनलाई दिन ध्यान आकर्षण गराउन खोजे, तर उहाँले अबू-बकर र उमरलाई छोडेर दाहिनेतिर बसेको गाउँलेलाई बाँकी दुध पिउन दिनुभयो र ३ पटक भन्नुभयो : “पहिला दाहिनेतिर बसेकालाई दिनुपर्छ । अनस (रदियल्लाहु अन्हु) ले भने : “हो, यही सुन्नत हो, यही सुन्नत हो, यही सुन्नत हो ।” (बुखारी : २५७१), (मुस्लिम : २०२९)