brightness_1 سلام کردن به صورت عمومی بر کسی که او را می‌شناسی یا نمی‌شناسی

به دلیل حدیث جابر‌ رضی الله عنه که می‌گوید: شخصی از رسول الله‌ صلی الله علیه وسلم پرسید: چه کاری در اسلام از همه بهتر است؟ فرمود: «تُطْعِمُ الطَّعَامَ، وَتَقْرَأُ السَّلاَمَ عَلَى مَنْ عَرَفْتَ، وَمَنْ لَمْ تَعْرِفْ» «غذا دادن به دیگران، اینکه بر کسی که می‌شناسی و نمی‌شناسی سلام کنی؟» [بخاری (12)، مسلم (39)].

brightness_1 سنت این است که کسی ابتدا سلام کند که احادیث بدان اشاره دارد

ابوهریره‌ رضی الله عنه می‌گوید: رسول الله‌ صلی الله علیه وسلم فرمودند: «يُسَلِّمُ الرَّاكِبُ عَلَى المَاشـي، والمَاشـي عَلَى القَاعِدِ، وَالقَلِيلُ عَلَى الكَثِيرِ» «سواره بر پیاده سلام می‌کند و عابر بر کسی که نشسته است و (افرادِ) کم بر (افراد) زیاد». [بخاری (6233)، مسلم (2160)].  و در روایت بخاری آمده است: «يُسَلِّمُ الصَّغِيرُ عَلَى الْكَبِيرِ، وَالْمَارُّ عَلَى الْقَاعِدِ، وَالْقَلِيلُ عَلَى الْكَثِيرِ» «کوچک بر بزرگ سلام می‌کند، عابر بر نشسته و کم بر زیاد». [بخاری (6234)].

و این سخن به این معنا نیست که مخالفت با کار بهتر، کراهیت دارد، بلکه فقط خلاف اولی است. مثل اینکه بزرگ‌تر به کوچک‌تر سلام کند و عابر بر سواره. و به همین منوال.

brightness_1 سنت است وقتی نزد گروهی می‌رویم که برخی خواب هستند، آهسته سلام کنیم

پیامبر‌ صلی الله علیه وسلم هم همین کار را می‌کرد. چنان‌که در حدیث مقداد بن اسود‌ رضی الله عنه اینگونه آمده است: «...فَكُنَّا نَحْتَلِبُ فَيَشـربُ كُلُّ إنْسَانٍ مِنَّا نَصـيبَهُ، وَنَرْفَعُ لِلنَّبِيِّ صلی الله علیه وسلم نَصـيبَهُ، قَالَ: فَيَجِيءُ مِنَ اللَّيْلِ فَيُسَلِّمُ تَسْلِيمًا لاَ يُوقِظُ نَائِمًا، وَيُسْمِـعُ الْيَقْظَانَ» «... ما شیر می‌دوشیدیم و هرکس سهم خودش را می‌خورد؛ و سهم پیامبر‌ صلی الله علیه وسلم را به ایشان تقدیم می‌کردیم؛ راوی می‌گوید چون پیامبر‌ صلی الله علیه وسلم شب تشریف می‌آورد، طوری سلام می‌کرد که خوابیده بیدار نمی‌شد و بیدار سلامش را می‌شنید». [مسلم (2055)].

brightness_1 (ابلاغ) رساندن سلام به دیگران

ابلاغ سلام سنت است. مثلاً شخصی به تو بگوید: فلانی را سلام کن. سنت است این سلام را به صاحبش برسانی.

دلیل آن: حدیث عایشه رضی الله عنها است که پیامبر‌ صلی الله علیه وسلم به او گفت:  «إِنَّ جِبْرِيلَ يَقْرَأُ عَلَيْكِ السَّلاَمَ قَالَتْ: فَقُلْتُ: وَعَلَيْهِ السَّلاَمُ وَرَحْمَةُ اللّهِ» «جبریل تو را سلام می‌رساند. عایشه رضی الله عنها گفت: من گفتم: و علیه السلام و رحمة الله». [بخاری (3217)، مسلم (2447)].

پیام این حدیث، رساندن سلام به شخص موردنظر است. چنان‌که رسول الله‌ صلی الله علیه وسلم سلام جبرئیل‌ علیه السلام را به عایشه رضی الله عنها ابلاغ نمود. همچنین استنباط می‌شود که سنت است توسط یک شخص، به دیگری سلام رساند.

brightness_1 تبسم و خوش‌رویی هنگام ملاقات، سنت است

بنا بر حدیث ابوذر‌‌ رضی الله عنه که می‌گوید: پیامبر‌ صلی الله علیه وسلم به من فرمود: «لاَ تَحْقِرَنَّ مِنَ الْمَعْرُوفِ شـيئًا، وَلَوْ أَنْ تَلْقَى أَخَاكَ بِوَجْهٍ طَلْقٍ» «هیچیک از کارهای نیک را کوچک نشمار؛ حتی اگر با برادرت با چهره‌ی باز روبرو شوی». [مسلم (2626)]؛ و در کتاب ترمذی از ابوذر‌‌ رضی الله عنه روایت است که رسول الله‌ صلی الله علیه وسلم فرمودند: «تَبَسُّمُكَ في وَجْهِ أَخِيكَ لَكَ صَدَقَةٌ» «تبسم‌ات در چهره‌ی برادرت، صدقه‌ای است برای تو». [ترمذی (1956)؛ آلبانی‌ رحمه الله در الصحیحة (572) آن‌را صحیح می‌داند].

brightness_1 سخن نیک و شایسته سنت است و صدقه می‌باشد

فرقی ندارد هنگام ملاقات باشد، یا در وقت نشستن یا در هر وضعیتی، سخن نیک سنت است و صدقه.

دلیل: حدیث ابوهریره‌ رضی الله عنه که رسول‌ صلی الله علیه وسلم فرموده‌اند: «وَالْكَلِمَةُ الطَّيِّبَةُ صَدَقَةٌ» «سخن نیک صدقه است». [بخاری (2989)، مسلم (1009)].

بسیار دیده شده که کلام نیکو بر زبان مردم جاری می‌شود که اگر به نیت کسب ثواب باشد، اجر و پاداش فراوانی کسب خواهند کرد و از این صدقات بهره و نصیب فراوانی کسب می‌کنند.

علامه شیخ ابن عثیمین‌ رحمه الله می‌گوید: «مثال کلمه‌ی نیک این است که بگویی: چطوری؟ حالت چطور است؟ برادرانت چطور هستند؟ خانواده چطور هستند؟ و همانند اینها. اینها کلمات نیکی هستند که شادمانی را برای دوستت به ارمغان دارد. هر سخن نیکی نزد الله ‌سبحانه و تعالی یک صدقه و اجر و ثواب است». [شرح ریاض الصالحین (2/996)، باب: استحباب طیب الکلام، و طلاقة الوجه عند اللقاء].