brightness_1
ආහාර අනුභවයට ආරම්භයේ බිස්මිල්ලා කීම
අම්ර් ඉබ්නු අබූ සලමා රලියල්ලාහු අන්හු මෙසේ පවසයිඃමා මුහම්මද් (සල්ලල්ලාහු අලෙහි වසල්ලම්- තුමානන්ගේ දයාවෙහි කුඩා ළමයෙකුව සිටි විට මගේ අත ආහාර බඳූනේ සෑම තැනටම යන්නට විය.එවිට මුහම්මද් (සල්ලල්ලාහු අලෙහි වසල්ලම්- තුමානන් මෙසේ පැවසූහඃකුඩා දරුවනි අල්ලාහ්ගේ නාමය පවසන්න.ඔබගේ දකුණු අතින් අනුභව කරන්න.ඔබට අසලින් තිබෙන දෙයින් ඔබට පzමාණත්ව අනුභව කරන්න. (ග්රන්ථයඃ ග්රන්ථයඃ බුහාරි 5376 මුස්ලිම් 2022-
ඉතා උචිත වන්නේ බිස්මිල්ලාහ් පමණක් කීමයි.ඉබ්නු හජර් රහිමහුල්ලා මෙසේ පවසයිඃ බිස්මිල්ලාහ් පැවසීම විෂයයෙහි හදීස්වල සඳහන් ඉතා පැහැදිලි දැන්වීම නම් අබූ දාවුද් ග්රන්ථයේ සඳහන් වන ආයිෂාතුමියගේ දැන්වීමයි.එනම් ඔබගෙන් කෙනෙකු ආහාර අනුභව කරන්නට යන විට අල්ලාහ්ගේ නාමය පවසන්න.ආරම්භයේ දී අල්ලාහ්ගේ පැවසීමට අමතක වුවහොත් බිස්මිල්ලාහ් අව්වලහු ආහිරහු යැයි පැවසිය යුතුය.(ග්රන්ථය අබූදාවුද් 3767 තිර්මිදී 1858 ඉමාම් අල්බානි මෙය සහීහ් හදීසයක් යැයි පවසයි. ග්රන්ථය සහීහුල් ජාමියා 282/1 මෙම අරුතම ඇති තවත් දැන්වීමක් අබූදාවුද් සහ නසාඊ ග්රන්ථවල සඳහන් වී ඇත-. තවද එතුමන් මෙසේ පවසයි"බිස්මිල්ලාහ් යනු පැවසීම තුලින් මෙය සුන්නතය ඉටු වේවි. බිස්මිල්ලාහිර්රහ්මානිර්රහීම් යැයි කීම වඩා උචිතය යැයි ප්රකාශයට පැහැදිලි සාධක මා නුදූටුවෙමි"(ෆත්හුල් බාරි හදීස් අංකය 5376-
බිස්මිල්ලා කීමේ රීතියෙහි මත බේදයන් ඇත.
එය සුන්නාත් යැයිද වාඡිබ් යැයිද විවිධාකාර මතයන් ඇත.වැඩි සිල්වත් බව නම් මෙය කිසිවිටෙක අත් නොමගහැරීමයි.එසේම එය අමතක වුවහොත් බිස්මිල්ලාහි අව්වලහු ආහිරහු යැයි පැවසීමයි.මන්ද යත් මුහම්මද් (සල්ලල්ලාහු අලෙහි වසල්ලම්- තුමානන් පැවසූ බව ආයිෂා රලියල්ලාහු අන්හා මෙසේ දන්වා ඇතඃඔබගෙන් කෙනෙකු ආහාර අනුභව කරන්නට යන විට අල්ලාහ්ගේ නාමය පවසන්න.ආරම්භයේදී අල්ලාහ්ගේ පැවසීමට අමතක වුවහොත් බිස්මිල්ලාහ් අව්වලහු ආහිරහු යැයි පැවසිය යුතුය.(අබූදාවුද් 3767 තිර්මිදී 1858 ඉමාම් අල්බානි මෙය සහීහ් හදීසයක් යැයි පවසයි. ග්රන්ථය සහීහුල් ජාමියා 282/1-
එමෙන්ම හදීස්වලින් පැහැදි ලි වන තවත් කරුණක් නම් මුස්ලිම්වරයෙකු දකුණු අතින් අනුභව කළ යුතුය යන්නයි.නිශ්චය වශයෙන්ම බිස්මිල් නොකියා අනුභව කරන්නාගේ සහ වමතින් අනුභව කරන්නාගේ ආහාරයේ ෂයිතාන් හවුල් වනු ඇත.තවද වමතින් අනුභව කරන්නේද ඔහු ෂයිතාන්ට සමාන වන්නේය ෂයිතාන් වමතින් ආහාර පානයන් අනුභව කරන්නේය.
පහත සඳහන් හදීසය මෙය සනාථ කරයි
හුදෙයිෆා රලියල්ලාහු අන්හු මෙසේ දන්වයිඃඅපි මුහම්මද් (සල්ලල්ලාහු අලෙහි වසල්ලම්- තුමානන් සමග සිටින ආහාර කිසිවක් පැමිණියහොත් එතුමන් ආරම්භ කරන තෙක් අප අපගේ අත් එහි නොතබන්නෙමු.මෙසේ වරක් ආහාර පැමිණි විට අපි මුහම්මද් (සල්ලල්ලාහු අලෙහි වසල්ලම්- තුමානන් සමග සිටියෙමු.එවිට එක් වහල් ස්ත්රීයක් ආහාරයෙහි ඇයගේ අත තබන්නට තැත් කළ අතර නබිතුමන් (සල්ලල්ලාහු අලෙහි වසල්ලම්- ඇයගේ අත ඇල්ලූවෝය. පසුව එක් ගැමි අරාබියෙකු පැමිණ මෙසේම කළ විට එවිට නබිතුමන් (සල්ලල්ලාහු අලෙහි වසල්ලම්- ඔහුගේ අත අල්ලා මෙසේ පැවසූහඃනිශ්චය වශයෙන්ම ආහාර මත අල්ලාහ්ගේ නාමය කීම වැළ්කවීම මගින් එහි කොටසක් තමාට හිමි කර ගැනීමට තැත් කරන්නේය.ෂයිතාන් මෙම වහලිය මගින් මෙයින් කොටසක් ලබා ගැනීමට පැමිණියේය.මම ඇයගේ අත ඇල්ලූවෙමි.එසේම ගැමි අරාබි මිනිසා මගින්ද මෙයින් කොටසක් ලබා ගැනීමට පැමිණියේය.මම ඔහුගේ අත ඇල්ලූවෙමි.මාගේ ප්රාණය කවුරුන් වෙත තිබේද ඔහු මත දිවුරා කියමි නිශ්චය වශයෙන්ම මා ඇයගේ අත අල්ලන මොහොතෙහි ෂයිතාන්ගේ අත මගේ අතේ තිබුනි (ග්රන්ථයඃ මුස්ලිම් 2017-
මුහම්මද් (සල්ලල්ලාහු අලෙහි වසල්ලම්- තුමානන් පැවසූ බව අබ්දූල්ලාහ් ඉබ්නු අම්ර් රලියල්ලාහු අන්හු මෙසේ දන්වයිඃඔබගෙන් කිසිවෙකු හො වම් අතින් ආහාර හෝ පාන නොගන්න.නිශ්චය වශයෙන්ම ෂයිතාන් ආහාර පාන අනුභව කරන්නේ වමතිනි.තවද මෙම දැන්වීමෙහි නාෆිහ් නමැත්තෙකු තවත් අමතර කරුණක් දන්වා ඇත.එනම් වමතින් කිසිවක් නොදෙන්න හා නොගන්න යනු එයයි. (ග්රන්ථයඃ මුස්ලිම් 2020-
ඉතා නිවැරදි මතය නම් ෂයිතාන් ඇත්තෙන්ම ආහාර අනුභව කරන්නේය යන්නයි.
අත්තීබීය්යි මෙසේ පැවසූ බව ඉබ්නු හජර් රහිමහුල්ලා පවසයිඃ ඉහත හදීසයේ විග්රහය නම් වම් අතින් ආහාර අනුභව නොකළ යුතුයි.එසේ ඔබ කළේ නම් ඔබ ෂයිතාන්ගේ මිතුරෙකු බවට පත් වන්නේය.මෙහි ෂයිතාන් යැයි සඳහන් කර තිබීමේ සැබෑ අරුත ෂයිතාන්ගේ මිතුරන් යන්නයි. කෙසේ වෙතත් අත්තීබීගේ ඉහත විග්රහය යතාර්ථයෙන්ම ඇති හදීස් වැකිවලට වඩා වැඩි වන අතර මෙය අනවශ්ය ක්රියාවකි යනු මගේ මතයයි.(ෆතුහුල් බාරී හදීස් අංකය 5376-
ෂයිතාන් නිවෙස්වලට ඇතුල් වී නිවැසියන්ගේ ආහාර පානවලට හවුල් වීමට කෑදරකමින් සිටින්නේය.මේ බව හදීසයක මෙසේ සඳහන් වී ඇත.මුහම්මද් (සල්ලල්ලාහු අලෙහි වසල්ලම්- තුමානන් පැවසනු තමා ඇසු බව ජාබිර් රලියල්ලාහු අන්හු මෙසේ දන්වයිඃ කෙනෙකු සිය නිවසට ඇතුල් වන විට අල්ලාහ්ව සිහිකර තම ආහාරයෙහිද අල්ලාහ්ව සිහි කළ විට ‘අද දින ඔබලාට නැවතීමට නිවසක් හෝ අනුභවයට ආහාර නැත යැයි ෂයිතාත් තම සගයන්ට පවසන්නේය.එසේ නිවසට ඇතුලූවන විට අල්ලාහ්ව සිහි කරන්නට කෙනෙකුට අමතක වුවහොත් ‘අද දින ඔබලාට නැවතීමට නිවසක් සහ අනුභවයට ආහාර ලැබී ඇත යැයි ෂයිතාත් තම සගයන්ට පවසන්නේය.(ග්රන්ථයඃ මුස්ලිම් 2018-